1913 yılında bucak merkezi ve Belediyelik olan Kaman, 01.09.1944 yılında Kırşehir İline bağlı ilçe iken 20.07.1954 tarih ve 6429 sayılı kanun ile Kırşehir İli’nin İlçe haline dönüştürülmesi nedeni ile Kaman İlçesi de       Ankara İline bağlanmıştır. Üç yıl sonra yani 01.07.1957 de yürürlüğe giren 7001 sayılı Kanun ile tekrar İl statüsü verilen Kırşehir İline bağlanmıştır. 

Bazı kaynaklara göre Kaman isminin Türklerin ilk  dini  olan     Şamanizm’ den geldiğini belirtseler de, kelime olarak düşünüldüğünde “Şaman” gök anlamına gelir. Şaman kelimesi Türk dünyasında “Kam” şeklinde kullanılmakta sonuna –en (an) eki olarak kullanımı söz konusu değildi. Bununla ilgili yayınlanan eserler bu görüşü reddetmeseler de “Kam” kelimesini –en (an) alamayacağı için değişikliğe uğrayarak “Kaman” ismi almasını uzak bir ihtimal olarak görmektedirler. Yine bazı kaynaklara göre ise Kaman isminin MÖ..1200-2200 yılları arasında Kızılırmak kavisi içerisinde yaşamış olan Etiler (Hititler) den sonra kurulmuş olan Geomagen (Kumanlar) kavminden geldiği şeklindedir. Bu Türk ırkından gelen kavimin Kayseri yakınlarında “Ova” anlamına gelen “Komana” şehrini kurdukları ve bu şehir isminin zamanla değişikliğe uğrayarak Kaman ismini aldığı şeklindedir.       

Selçuklular zamanında da Kaman meskun bir yerdi. Oğuzların çeşitli kolları gelip Kaman’ın bu günkü köylerinin temelini atmışlardır. Çünkü Kaman’daki köylerin adları incelendiğinde Oğuzlarla yakın ilişkisi olduğu görülür. Büğüz ve Kargın Oğuzların yirmi dört kolu içine giren isimlerdendir. Yine Çağırkan isminin de Oğuzlarda bulunan oymak adından geldiği görülür. Bazı köylerimiz bugünde hala aynı isimleri taşımaktadır. 1071 Malazgirt Savaşından sonra Anadolu Selçuklu Devletinin Yönetimine girmiştir.          

Kaman İlçesine 8 Km. uzaklıktaki Çağırkan Kasabası sınırları içindeki Kalehöyük 1986 yılından beri Kültür Bakanlığımız ile Japonya Ortadoğu Kültür Merkezi adına Japonlar tarafından yapılan kazılar hala devam etmektedir. Bu kazılardan elde edilen tarihi eserlerde Kaman ve yöresinin M.Ö 3000 yıllarına giden bir yerleşim yeri olduğu anlaşılmaktadır.

Kaman’ın 900’lü yıllardan itibaren yörenin Türk – İslam diyarı olarak kapılarının açılmasıyla coğrafi ve kültür birliği yapmış bir yerleşim yeri olarak her zaman için Kırşehir’in tarihi dokusu içerisinde yeri vardır.

Daha sonraki dönemlerde bu bölge Osmanlı İmparatorluğu’na geçmiştir. Heyet-i Temsiliye Üyeleri 25 Aralık 1919 günü Atatürk ile birlikte Kaman’a gelerek o zaman Kaman’ın ileri gelenlerinden Bektaşoğlu Ali Çavuş’un evine misafir olur. Kamanlılara ülkenin içine düştüğü kötü durumu anlatır ve Milli Mücadeleye destek ister, Kaman halkından yakın ilgi ve destek alarak ertesi gün Kaman’dan ayrılır.

39 21kuzey enlemi ile 33 43 doğu boylamı arasında yer alan kaman Kırşehir’in en büyük ilçesidir. İlimizin batısında yer alan Kaman’ın  yüzölçümü 1.185 km. toplam nüfusu 44.801’ dir. Toplam nüfusunun 21.118’ i ilçe merkezinde 23.683’ u ise köylerde yaşamaktadır.Denizden 1080 m yüksekliğinde olan Kaman Kırşehir  53 km uzaklıktadır.Adını tüm dünyaya meşhur cevizi ile duyuran  Kaman ilçemizin toplam 10 kasabası ve 41 köyü vardır.

Hirfanlı barajının kıyılarından itibaren kuzeye doğru yükseltinin arttığı Kılıçözü dersinin kolları tarafından derince  parçalanmış engebeli bir plato geniş alanlar kaplamaktadır.İlçede bulunan Baran Dağı 1808 m ile ilimizin en yüksek noktamızdır.Bölgenin suları Kılıçözü Deresi tarafından toplanmaktadır.

Kaman Depresyonun temelini Kırşehir Masifi oluşturmaktadır.Paleozoik kütle bölgenin en yaşlı kayaç grubudur.Kendi içinde farklı formasyonlara ayrılsa da bu seri yeşil şist amfibolit,gnayslar,mermerler ve kuvarsitlerce temsil edilir.Kamanın birçok yerinde üst kratase yaşlı  açık ve koyu yeşil renkli mikro gabro diyabaz bazalt kalkerli tüf geniş alana yayılmıştır.Tersiyer arazi ise tamamen sedimanter malzemeden oluşmaktadır. Bu seri kırmızı,kahverengi, katmansız bloklu,gevşek formasyonlarca temsil edilmektedir. Kuaterner arazi Kılıçözü Deresi ve Hirfanlı Barajı kıyılarında uzun ince bir şerit halinde görülmektedir.

Karasal iklim şartlarının görüldüğü kaman’ da yaz aylarında tropikal hava şartlarını egemen olduğu aylarda sıcaklıklar yükselerek Temmuz ayında en yüksek seviyelere ulaşır.En düşük sıcaklık ise ocak ayında ölçülmektedir.Ortalama sıcaklık 10.2 c yıllık yağış miktarı ise 453 mm olarak tespit edilmiştir Yağışın yıllık dağılımı incelendiği zaman en fazla yağışın aralık ayında,  en az yağış ise ağustos ayında düştüğü görülmektedir..Kaman’da yaz ayalarında kuzeyden esen  rüzgar, kış aylarında ise kuzey ve güney yönlü  rüzgarları etkin olduğu tespit edilmiştir. 

Kaman bitki örtüsü bakımından oldukça fakirdir.Bitki örtüsünün yetersiz olmasında iklim kadar insan  faktörünün de olumsuz etkisi vardır.Bu nedenle bitki örtüsü antropojen steptir.Kavak ,söğüt ve meyve ağaçları dışında Ömerkahya  Yazıyolu , Bayındır ve Hamit köyündeki meşelikleri görmek mümkündür..Yamaçlarda geven,çobanyastığı,sığır kuyruğu,devedikeni,kekik,üçgül ve ayrık otu yaygındır.Aşırı otlatma sonucu alfa otu ve püsküllü çayır yok olma noktasına kadar gelmiştir.Son yıllarda  yapılan ağaçlandırma çalışmalarından olumlu sonuçlar alınmaya başlanmıştır.

Halkın geçim kaynağı tarım,hayvancılık ve ticarete dayalıdır.İlçede zengin maden yataklarının işletilmeye başlanması hirfanlı baraj tesislerindeki hareketlilik ilçeye canlılık getirmiştir. Çağırkan kasabasındaki Japon bahçesi ,Kalehöyük kazı alanı, Japon arkeoloji enstitüsü ve Dadaloğlu Parkı cevizi ile ün yapan ilçeye gelen ziyaretçi sayısını artırmıştır. Ünlü şair Dadaloğlu ömrünün son 15 yılını kaman’ da geçirmiştir.       

Kaman ince kabuklu içi dolu ve yüksek verimli cevizi ile ün yapmıştır. İlkbahar donlarından fazla etkilenmeyen Kaman cevizi son yıllarda yapılan tanıtımlar ile Pazar payını artırmıştır.

İlçemizde büyük sanayi kuruluşu olmadığından halkın geçim kaynağı %90 oranında tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. İlçenin toplam kültür arazisi 807776 dekar olup, bunun 49510 dekarında sulu tarım yapılmaktadır. İlçemizde tarım polikültür olup, yetiştirilen ürünler çok çeşitlidir. Hububat, baklagil, endüstri bitkileri, yem bitkileri, sebzeler ve meyveler olmak üzere tarımsal üretim yapılmaktadır.       

İlçemiz tarım toprakları genelde verimli olup, hububatta verim 2003 yılı istatistiklerine göre 200-250 kg/da, sebzelerde 2700 kg/da oranında verim alınmaktadır.              

Üretilen hububatın geneli ilçede kurulu bulunan Toprak Mahsulleri Ofisi tarafından satın alınmakta iken 2003 yılı itibariyle çoğunlukta tüccara satıldığı gözlenmiştir. İlçemiz Toprak Mahsulleri Ofisi 1957 yılında kurulmuş olup, 2003 yılının 11. ayından itibaren Kaman Ajans Amirliği olmuştur. TMO’nun 9.600 tonluk çelik silo, 25.000 ton modern açık yığın ünitesi, 2000 tonluk ise çelik hangarı mevcuttur. TMO’nun hizmet binası kendisine ait olup, yeterlidir. TMO’da 1 Müdür, 1 Eksper, 2 Memur, 1 Muhasebeci, 2 Teknisyen, 1 Şoför, 2 Bekçi olmak üzere toplam 10 personel ile hizmet vermektedir. 1 pikap ile 1 yükleyici traktörü vardır.        

İlçemizde Ticaret ve Sanayi Odası, Esnaf ve Sanatkarlar Odası, Şoförler ve Otomobilciler Odası, Ziraat Odası ile Esnaf Kefalet Kooperatifi kuruludur.      

Tüketim malları arasında manifatura, tuhafiye, inşaat malzemeleri, dayanıklı tüketim malzemeleri, sebze ve meyve toptan ve perakende ticareti yapılır.       

İlçe merkezinde irili ufaklı toptan ve perakende ticaret yapan, İlçemizdeki Ticaret ve Sanayi Odası Başkanlığına bağlı 1065, Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanlığına bağlı 1511 olmak üzere toplam 2576 civarında işyeri bulunmaktadır.

Yine ilçemizde T.C. Ziraat Bankası, T.Halk Bankası ile İş Bankası olmak üzere 3 Banka şubesi bulunmaktadır.  

Kırşehir İline bağlı olan İlçemizde 10 kasaba, 41 köy, 45 mahalle Muhtarlığından oluşmaktadır. İlçe merkez Belediyesinden ayrı olarak 10 kasabamızda Belediye Teşkilatı bulunmaktadır. İlçe merkezinde Cuma, Çiftlikli, Gaffar, Hacıpınar, Orta, Sarıuşağı, Yeni, Darıözü, Müderris Ziyarettepesi ve Bahçelievler olmak üzere 11 mahalle vardır. Bunun dışında 4 Temmuz 1987 tarih ve 3392 sayılı kanunla ilçe olan Akpınar Bucağı kendisine bağlı 23 köyü ile birlikte Kaman’dan ayrılarak 13 Eylül 1988 tarihinde İlçe haline dönüştürülmüştür.

2007 tarihinde yapılan  genel nüfus sayımına göre İlçenin toplam nüfusu 44.801 dir. Bunun 21.118 ’ i ilçe merkezinde, 23.683’ u Kasaba ve köylerde oturmaktadır. Konuşulan dil tamamen Türkçe’dir.

Ekonomik koşullar sebebiyle köylerden ilçe merkezine ve Ankara, İstanbul, Mersin gibi büyük sanayi illerine göç yaşanmaktadır. 2007 yılı nüfus sayımına göre ilçe nüfusunda önceki yıllara göre düşme meydana gelmiştir.

 

KAYNAK: KIRŞEHİR VALİLİĞİ